Fabrieksbezoek Joe Maxwell Engineering
Oldtimer cometitiemotoren; als je die term bij de meeste motorrijders laat vallen dan roept dat bijna onvermijdelijk beelden op van motoren die bulderend over het asfalt scheuren. Weet echter dat er ook oldtimer crossmotoren bestaan en dat ook die heel trouwe aanhangers kennen die in wedstrijdverband hun "oudjes" over het onverhard jagen.
Crossmotoren hebben altijd al een extra zwaar leven gehad; het is dan ook geen wonder dat het aantal exemplaren dat de jaren heeft overleefd veeleer bescheiden is. Als er al eentje boven water komt dan is de technische toestand ervan meestal niet om over naar huis te schrijven en dient er flink gesleuteld te worden om de zaak weer rijklaar te maken. Het motorblok en de versnellingsbak reviseren ervaart men meestal niet als een probleem; het rijwielgedeelte opfrissen is echter andere koek… Lagers en dichtingen kan men vervangen maar een frame kan je onmogelijk terug in nieuwe staat brengen; dat heeft zijn werk gedaan en draagt daarvan de sporen. Zelfs als die sporen niet op het eerste gezicht in het oog springen zijn ze er toch: de stijfheid van de buizen blijft niet eeuwig duren. Als gevolg daarvan gaat het frame slap aanvoelen en uiteindelijk zelfs scheuren. Het lassen is een pleister op een houten been, de metaalmoeheid is daarmee niet opgelost. Als remedies niet helpen om het originele spul terug op de been te helpen dan kan enkel maar vervanging van het frame een oplossing brengen. Een nieuw frame voor een oldtimer crosser vind je echter niet bij de dealer om de hoek; daarvoor moet je bij een specialist aankloppen… of beter nog, bij iemand die die spullen nieuw maakt. Wij gingen onlangs bij zo'n kerel langs en gaven er onze ogen en oren de kost.
Thornhill is een slaperig dorpje in Dumfriesshire en is dus zo goed als op de grens tussen Engeland en Schotland gelegen. Insiders hebben ons naar hier verwezen om Joe Maxwell Engineering te bezoeken, een bedrijf dat naar verluidt prachtige rijwielgedeeltes voor oldtimer crossmotoren zou maken. Een adres hebben we niet op zak maar vertrouwend op de kennis van de plaatselijke bevolking denken we niet dat het moeilijk zal zijn het bedrijf te lokaliseren. En gelijk krijgen we: op het kruispunt dat het centrum lijkt te vormen van Thornhill vragen we de weg en worden linea recta naar de juiste plaats verwezen. Cottage industrie; het Verenigd Koninkrijk heeft er zowat zijn gehele industrie aan te danken. Kleine bedrijfjes waarin echte stielmannen hun ding doen en prachtige dingen maken, met kennis van zaken, kortom, zoals het vroeger was. Joe Maxwell Engineering blijkt ontegensprekelijk tot de cottage tak van de industrie te behoren als we er voor de deur staan. Het gebouw is oud en oogt –zacht uitgedrukt- gebruikt, maar daardoor laten we ons niet om de tuin leiden: hier worden prachtige frames gemaakt, zoveel is zeker. Even later schudden we de hand van de man die zijn naam aan dit bedrijf heeft geleend. Joe is een gezette, kalende man en in zijn werkplunje schatten we hem in de buurt van de vijftig. Eerst een beetje op afstand aanhoort hij ons verhaal hoe we bij hem zijn terechtgekomen maar dan klaart zijn gezicht op; de puzzelstukjes zijn op hun plaats gekomen en hij heet ons hartelijk welkom en biedt ons een kop thee aan.
In zijn bureau, dat blijkbaar meteen ook dienst doet als ontspanningsruimte en refter, beginnen we onze vragen op hem af te vuren. We krijgen antwoorden die ons verbazen want ze liggen bepaald niet voor de hand. Wie gedacht had dat Joe Maxwell Engineering exclusief motorfietsframes maakte heeft het verkeerd voor. Het bedrijf maakt van alles en nog wat en gaat daarbij geen enkele uitdaging uit de weg. De laatste jaren is men zelfs actief in het vervaardigen van onderwater apparatuur voor de zware industrie. Neen, in het Verenigd Koninkrijk moet je niet over monumentale bedrijfshallen beschikken om zelfs in deze hoogtechnologische branche je mannetje te kunnen staan; dat het op vakmanschap en ervaring op aan komt dat hebben die eilandbewoners –zelfs anno 2008!- gelukkig blijkbaar niet vergeten… Joe toont ons wat foto's en plannen van gerealiseerde onderwater robots en landbouwmachines en komt dan -bij een tweede kop thee- op de bouw van motorframes terug. Joe blijkt een gepassioneerde motorrijder te zijn die vroeger zelf heeft geraced; zijn laatste racers hangen in de motorwerkplaats aan de muur: twee identieke monocilinder Ducati's. Joe heeft echter ook interesse voor het off road gebeuren, met toelating van Alan Clews, de man die in de jaren '70 de CCM (Clews Copetition Motorcycle) bedacht, maakt Joe bijna complete replica rijwielgedeeltes voor deze klassieke crossmotoren. Mike Barnes, ooit officiële piloot voor CCM, heeft met deze replica motoren successen behaald en Scott –de zoon van Joe- leert er de "stiel" van piloot op. "Vertouwen in het product" lijkt hier geen loze kreet te zijn…
Nieuwsgierig als we zijn vragen we Joe of we in de werkplaats een kijkje mogen nemen. Dat blijkt geen probleem te zijn maar Joe vraagt zich af of dat wel nuttig is; hij bouwt zijn frames in kleine series en momenteel staat er ander werk op het programma. Een kant en klare racer kan hij ons wel laten zien evenals afgewerkte producten. De eenvoud van het ontwerp van de rijwielgedeeltes, samen met de perfecte uitvoering en afwerking ervan, slaat ons bijna met verstomming als we van dichtbij het materiaal staan keuren. Het frame en de achterbrug worden van chroommolybdeen staal gemaakt –in Schotland noemt men dat T45- en vervolgens vernikkeld. Klassieker kan bijna niet en mooier zeker niet. Een aluminium brandstoftank, wielen met trommelremmen en alles wat erbij hoort –tot een speciale framebeschermer voor de ketting toe- maken het aanbod compleet. Het lijkt wel of de klok hier heeft stilgestaan… Dat blijkt echter helemaal niet zo te zijn. Joe maakt niet alleen gebruik van de modernste technieken om zijn producten te maken; hij commercialiseert ze ook wereldwijd via het internet. Op zijn website http://www.joemaxwell-engineering.com krijg je een compleet overzicht van wat hij allemaal te bieden heeft. Je kan via die website ook je vragen aan hem stellen en bestellingen plaatsen. Een ontwerp uit de jaren '70; een Schotse vakman in een rustig dorpje; oldtimer replica onderdelen van topklasse wereldwijd te koop… of hoe het internet ook in positieve vorm de wereld heeft veranderd…
