Zundapp K 800 1935
Zundapp; de ouderen onder ons zullen dit merk wel kennen. In de jaren '60 en '70 was Zundapp hier ten lande namelijk met zijn KS50 en GTS50 bekend als concurrent van onder andere de Flandria, Itom en Kreidler 50cc motor- en bromfietsen. Wisten wij toen veel dat dit merk ooit hoogtechnologische viertakt viercilinder motoren had geproduceerd…
Dit ging ons door het hoofd toen we in de uren voor de ruilbeurs van Veteraanmotoren Houtland de hier afgebeelde Zundapp K 800 uit 1935 fotografeerden. Had er niet Zundapp op de tank gestaan, dan hadden velen deze luchtgekoelde viercilinder boxer verkeerdelijk voor een BMW versleten…
En dat is op de keper beschouwd niet meer dan normaal. De K-modellen van Zundapp, zo genoemd vanwege hun "Kardan" aandrijving, waren in de jaren '30 de concurrenten van de R-serie van BMW. De K-serie bevatte ook lichtere tweecilinder boxer motoren maar de komst van de K 600 luidde het viercilinder boxertijdperk bij Zundapp in.
Die motor was geen lang leven beschoren, want na amper één jaar in productie te zijn geweest moest hij plaatsmaken voor de K 800. De reden daarvoor was waarschijnlijk dat de K 600 niet snel genoeg was gebleken om ermee de veel lichtere BMW R4 eencilinder te verslaan. Iets wat blijkbaar de vanaf 1933 gebouwde K 800 wel lukte, want deze motor zou relatief lang in productie blijven. Eerst als civiel en daarna als legervoertuig… De viercilinder viertakt had aanvankelijk een vermogen van 20 pk maar dat zou later nog met twee pk toenemen. Het koppel kwam er heel vroeg in, zelfs bij heel lage snelheden kon al in de hoogste versnelling gereden worden. Bovendien behaalde de K 800 al na amper 500 meter de kaap van de 100 kilometer per uur.
De Zundapp was op zijn top om en bij de 125 kilometer per uur snel en liep niet alleen gezwind maar zag er ook zo uit. Het zwaartepunt van de constructie ligt optisch ver naar voor, maar in werkelijkheid is dat natuurlijk minder uitgesproken. De fraai gevormde motor ligt erg laag in het kader en is met een versnellingsbak en een cardanas met het achterwiel verbonden. De zijklepper heeft een boring en slagverhouding van 62 op 66,6 millimeter. De totale cilinderinhoud bedraagt 791 cc en de voeding geschiedt middels een enkele carburator. De motor levert zijn maximum vermogen bij 4.300 toeren per minuut en maakt gebruik van een vier versnellingen tellende versnellingsbak. Het schakelen gebeurt met de rechterhand middels een lange versnellingspook die rechtstreeks met de versnellingsbak is verbonden.
De K 800 was voor zijn tijd bepaald geen lichtgewicht. Al oogt de motor beslist wel slank en fijn gebouwd hij brengt leeg net geen 200 kilogram op de weegschaal. Het kader is nochtans uit plaatstaal gemaakt en in een achtervering is niet voorzien. Voor het zitcomfort diende een volledig afgeveerd zweefzadel in te staan, samen met een schommelarme voorvork. Ook op gebied van plaatwerk is Zundapp zichzelf op de K 800 alles behalve te buiten gegaan, de spatborden zijn rank gevormd, het bagagedragertje is minimaal wat betreft afmetingen en ook de brandstoftank is alles behalve protserig vormgegeven. Handig is het feit dat het achterspatbord van een scharnier is voorzien, waardoor het achterste deel kan opgeklapt worden; een interessante voorziening die goed van pas komt als het achterwiel gedemonteerd moet worden…
De motor die we hier showen is slechts met een monozadel uitgerust, maar kan wel degelijk met twee bereden worden. Op het bagagedragertje past een snel demonteerbaar duozadel en er zijn standaard duovoetsteunen voorzien. De bestuurder zal gebruik maken van ruim bemeten en comfortabele aluminium treeplanken. Zoals elke zware motorfiets in die tijd was het ook mogelijk de K 800 van een sidecar te voorzien. Een mogelijkheid waarvan zowel de civiele gebruikers als de militairen gebruik maakten. Ondanks het feit dat de zeer betrouwbare en knap ogende Zundapp K 800 destijds de duurste motor op de Duitse markt was, heeft het merk er een groot aantal van aan de man gebracht. In civiele uitvoeringen spreekt men van een 2.000 verkochte exemplaren. De Duitse Wehrmacht was nog eens goed voor 4.964 eenheden. Dat de motor ook over de grenzen gegeerd was, blijkt uit het feit dat zelfs het Chinese leger er naar verluidt bestelde.
De jaren '30 werden echter niet alleen maar gekenmerkt door een steeds maar sneller verlopende bewapeningswedloop. Het was ook de tijd waarin gentleman racers verwoede pogingen deden om zichzelf in de geschiedenis te schrijven door het behalen van records. De K 800 was met zijn krachtige en betrouwbare motor daarvoor een geliefde basis.
De dag van vandaag is de Zundapp K 800 jammer genoeg een zeldzame verschijning. Ook van het merk zelf is al lange tijd niet meer gehoord. In 1984 won Stephan Dörflinger de laatste wereldtitel voor het merk in de 80cc wegraceklasse en Zundapp won dat jaar ook de constructeurtitel. Jammer genoeg zag Dieter Neumeyer zich in dat jaar ook verplicht zijn complete bedrijf aan een Chinese constructeur te verkopen. En daarmee kwam een einde aan de geschiedenis van dit merk in Europa…
Met dank aan Patrick Smets van Veteraanmotoren Houtland voor het ter beschikking stellen van zijn motor voor de fotosessie.